مدیریت صنعتی
مدیریت صنعتی شاخه‌ای از مهندسی است که به وسیله آن ساخت سیستم‌های مدیریتی آسان‌تر می‌شود و در این رشته فرآیندهای مهندسی گوناگون با هم ادغام می‌شوند.
مدیریت صنعتی با طراحی صنعتی، ساخت، مدیریت و کاربرد اصول علمی و مهندسی برای بهبود کل زیرساخت صنعتی و فرآیندهای صنعتی سر و کار دارد.
رشته مدیریت صنعتی بر مدیریت فرآیندهای صنعتی تمرکز دارد. می‌توان گفت مدیران صنعتی مسئولیت
می‌توان گفت که مدیران صنعتی مسئولیت مناسب‌ترین و کارآمدترین تعامل‌هایی را برعهده دارند که به 4M معروف هستند:
- نیروی انسانی (Man)
- مواد صنعتی (Material)
- ماشین‌های صنعتی (Machines)
- شیوه کاری (Method)
هر سازمانی نیاز دارد تمام موارد فوق به خوبی مدیریت شوند. علاوه بر این، مدیریت صنعتی شامل مطالعه عملکرد ماشین‌ها و همچنین انسان‌ها است. متخصصان استخدام می‌شوند تا ماشین‌ها را در شرایط کاری مطلوبی قرار دهند و از کیفیت تولیدات خود اطمینان حاصل کنند. جریان مواد در سطح سیاره زمین تحت نظارت و مدیریت قرار می‌گیرند تا اطمینان حاصل شود که نه کارگران و نه ماشین‌ها، هیچکدام بی‌کار نباشند. بازرسی مداوم برای مطابق نگه داشتن خروجی با استانداردها در طراحی صنعتی به‌طور دائم انجام می‌شود.
برای دانلود چارت درسی رشته مدیریت صنعتی کلیک کنید
رشته مدیریت صنعتی مناسب چه کسانی است؟
رشته مدیریت صنعتی، همان‌طور که از عنوانش مشخص است، به مدیریت امور مختلف در صنعت می‌پردازد. بنابراین لازم است طیف گسترده‌ای از دانش‌ها، مهارت‌های لازم برای طراحی و بهبود فرآیندها و مدیریت افراد و امور مربوط به صنایع گوناگون را در بر گیرد. همان‌طور که در تعریف کلی مدیریت آمده است، مدیریت یعنی توانایی کار با و به وسیله افراد و منابع سازمانی؛ بنابراین کار و وظیفه یک مدیر در اصل بررسی کل سازمان و هدایت افراد و منابع آن به سمت اهداف و آرمان‌های سازمانی است. از آنجایی که مدیران هم با افراد و هم با دیگر منابع سازمانی در ارتباط هستند، مسلماُ نیازمند طیف وسیعی از مهارت‌ها خواهند بود.
شاید شما هم شنیده باشید که گفته می‌شود مشکل اصلی بسیاری از سازمان‌ها، مشکل مدیریتی است. هر چند این گفته بسیار کلی است و نیاز به موشکافی بیشتری وجود دارد، اما این خودش اهمیت مباحث مدیریتی را نشان می‌دهد.
رشته مدیریت، به خصوص رشته مدیریت صنعتی برای افرادی مناسب است که ضمن علاقه به کار و ارتباط با منابع انسانی سازمان، علاقه‌مند به مباحثی همچون مدیریت و اداره کسب و کارها، مدیریت منابع مالی و اقتصادی، مدیریت و کنترل تولید و موجودی‌ها، مدیریت و کنترل پروژه‌های کوچک و بزرگ، برنامهریزی و هدایت واحدهای صنعتی، تجاری و خدماتی و غیره هستند. لذا برخورداری از روابط عمومی قوی در این رشته بسیار اهمیت دارد.
لازم به ذکر است که رشته مدیریت صنعتی ضمن شباهت بسیار زیاد با رشته مهندسی صنایع، دارای تفاوت‌هایی نیز با آن هست. از جمله اینکه تا حدود نیمی از دروس این دو رشته با هم مشابه هستند، اما رشته مدیریت صنعتی بیش از هر چیز به مباحث انسانی و روابط بین افراد و نحوه هدایت آنها برای دستیابی به بهره‌وری بیشتر در صنعت می‌پردازد، در حالی که تاکید اصلی رشته مهندسی صنایع، بر مسائل کمی و تولیدی و بهینه‌سازی آنها است. به عبارت دیگر در رشته مدیریت بیش از هر منبع دیگری به منابع انسانی سازمان توجه می‌شود.
کدام دروس دوره دبیرستان در رشته مدیریت صنعتی بیشتر کاربرد دارند؟
از آنجایی که تمامی گروه‌های تحصیلی (علوم تجربی، ریاضی، انسانی و سایر موارد) امکان انتخاب رشته مدیریت صنعتی در دانشگاه را دارند، مسلماً بسته به رشته افراد در دبیرستان، برخی از دروس آن دوره مجددا مرور و تکرار خواهند شد. گفتنی است که دروس زیر از بین دروس دبیرستان، در رشته مدیریت صنعتی کاربرد بیشتری دارند:
مباحث مرتبط با دروس ریاضی و آمار در این رشته بسیار حائز اهمیت هستند؛ با توجه به اینکه رشته مدیریت صنعتی با بهبود مسائل انسانی، مالی، فنی و در کل مسائل سازمانی، صنعتی و یافتن بهترین شیوه کار در ارتباط است، مسلما نیازمند آشنایی با مباحثی همچون توابع، دستگاه معادلات، ماتریس‌ها، جبر خطی، حد و پیوستگی، مشتق، انتگرال، آمار و احتمال و غیره است.
درس زبان انگلیسی و توانایی مطالعه و درک متون تخصصی انگلیسی مرتبط با رشته مدیریت صنعتی دارای اهمیت بسیار زیادی است و روز‌به‌روز نیز بر این اهمیت افزوده می‌شود. دروس عمومی دیگر مانند زبان فارسی و دروس گروه معارف اسلامی نیز در این رشته وجود دارند که دانشجویان بایستی حدود 20 واحد از آنها را همانند دیگر رشته‌های دانشگاهی بگذرانند.
آشنایی با کامپیوتر و کاربرد آن در مدیریت نیز از دروس بسیار مهم و کاربردی جهت پیشرفت در این رشته تحصیلی محسوب می‌شود. دروس مربوط به اقتصاد نیز از دروس پایه رشته مدیریت صنعتی محسوب می‌شوند و در قالب اقتصاد خرد و کلان ارائه خواهند شد.
مباحث روانشناسی و ارتباط با افراد در رشته مدیریت صنعتی بسیار پرکاربرد هستند و در نهایت دروس حسابداری و حسابداری صنعتی نیز به ترتیب از دروس پایه و تخصصی این رشته محسوب می‌شوند.
گرایش‌های رشته مدیریت صنعتی برای ادامه تحصیل چه هستند؟
در فهرستی که در ادامه آمده است، به صورت مختصر و مفید به گرایش‌های گوناگون رشته مدیریت صنعتی پرداخته‌ایم:
- گرایش تحقیق در عملیات: شناخت دقیق عملیاتی که در واحدهای مختلف تولیدی، بازرگانی و خدماتی صورت می‌گیرد و تلاش جهت یافتن بهترین شیوه‌های انجام کار و تصمیم‌گیری جهت افزایش بهره‌وری و کارایی آنها
- تولید و عملیات: آشنایی با انواع سیستم‌های تولیدی و مباحث مربوطه و مدیریت بهینه تولید
- مدیریت عملکرد: مدیریت عملکرد واحدهای مختلف کسب و کار و پرداختن به مسائلی مانند بودجه‌ریزی برمبنای عملکرد، مدیریت منابع انسانی عملکرد محور و غیره
- مدیریت زنجیره تامین: مدیریت تامین و کانال‌های توزیع مواد اولیه و محصولات، مدیریت زنجیره ارزش و غیره
- مدیریت کیفیت و بهره‌وری: بررسی و مدیریت کیفیت و تعالی سازمانی، تجزیه و تحلیل و بهبود بهره‌وری سازمان و غیره
- مدیریت پروژه: بهبود مدیریت پروژه‌ها، کنترل و زمانبندی پروژه‌ها، مدیریت و رهبری ریسک و هزینه پروژه‌ها و سایر موارد، مهندسی مالی و مدیریت مالی و اقتصادی
مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته مدیریت صنعتی چه هستند؟
در ادامه به مهم‌ترین دورس دانشگاهی رشته مدیریت صنعتی پرداخته شده است. این دروس عبارت هستند از:
- (+) آمار و احتمال و کاربرد آن در مدیریت
- (+) ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت
- كامپيوتر و كاربرد آن در مديريت
- (+) تحقیق در عملیات (1 و 2 و 3)
- (+) اقتصاد خرد
- (+) اقتصاد کلان
- (+) مدیریت تولید
- (+) طرح‌ریزی واحدهای صنعتی
- (+) اصول حسابداری (1)
- (+) اصول حسابداری (2)
- (+) اصول حسابداری (3)
- (+) حسابداری صنعتی (۱)
- (+) حسابداری صنعتی (۲)
- (+) حسابداری صنعتی (۳)
- زبان تخصصی (1 و 2 و 3 و 4)
- (+) کنترل کیفیت آماری
- (+) اقتصاد مهندسی (بررسی اقتصادی طرح‌های صنعتی)
- (+) فیلم آموزش بررسی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی طرح‌های صنعتی
- (+) طرح ريزی و تعميرات و نگهداری
- كارسنجی و روش‌سنجی
- حفاظت صنعتی
- مديريت كارخانه
- (+) سيستم‌های خريد، انبارداری و توزيع
- (+) فیلم آموزش انبارداری و روش های کدگذاری در انبار
- (+) کنترل پروژه
- (+) روانشناسی صنعتی
فارغ التحصیل رشته مدیریت صنعتی در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟
فارغ التحصیلان رشته مدیریت صنعتی در زمینه‌های گوناگونی می‌توانند مشغول به کار شوند که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- مدیریت واحدهای صنعتی کوچک، متوسط و بزرگ از جمله کارخانجات، کارگاه‌ها، شرکت‌ها و سایر موارد
- مدیریت و کنترل پروژه
- مدیریت، برنامهریزی و کنترل موجودی‌ها
- مدیریت و کارشناسی کنترل کیفیت
- کارآفرینی و موارد بازاریابی، استراتژی، منابع انسانی، مالی و غیره استارتاپ‌ها
- تحلیل مالی و اقتصادی قبل از پروژه، حین پروژه، تولید و غیره
- مدیریت، برنامهریزی و کنترل تولید
- کارشناس بیمه
- کارشناس تحقیقات بازار
- کارشناس گمرک
- حسابدار
- مدیر روابط عمومی
- کارمند بانک
- کارشناس یا مدیر آموزش
- به طور کلی هر شغلی که نیازمند مهارت‌ها و دانش یک مدیر است.
بازار کار رشته مدیریت صنعتی به چه صورت است؟
رشته مدیریت صنعتی از جمله رشته‌های تحصیلی است که بین رشته‌ای محسوب شده و بازار کار متنوع و گسترده‌ای دارد. این امر با توجه به طیف مشاغل اشاره شده در بالا برای این رشته نیز مشخص است. در عین حال با توجه به طیف وسیعی از مهارت‌ها که افراد در رشته مدیریت صنعتی فرا می‌گیرند، قادر خواهند بود وظایف متعددی را برعهده گرفته و با توجه به توانایی و دانش خود آنها را به بهترین شکل ممکن انجام دهند.
حقوق و مزایای ماهانه دریافتی فارغ التحصیلان این رشته در سال 1398، بسته به نوع شغل و میزان مسئولیت کاری، مهارت، سابقه کار، صنعت، محل کار و غیره از 15 میلیون ریال تا حتی بیش از 500 میلیون ریال است.
برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تخصصی رشته مورد نظر، باید با سایر مهارت‌های فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارت‌های فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز می‌کنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی می‌شوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارت‌های نرم» از آن یاد می‌شود. به همین دلیل، برای یادگیری مهارت‌های فردی، مشاهده مجموعه فیلمهای آموزش توسعه مهارت فردی فرادرس پیشنهاد می‌شود که لینک آن در زیر آورده شده است.
امکان ادامه تحصیل در رشته مدیریت صنعتی در داخل ایران چگونه است؟
این رشته در ایران در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز ارائه می‌شود و گرایش‌های کارشناسی ارشد و دکتری آن عبارتند از:
- تحقیق در عملیات
- تولید و عملیات
- مدیریت عملکرد
- مدیریت زنجیره تامین
- مدیریت کیفیت و بهره‌وری
- مدیریت پروژه
بهترین دانشگاه‌های ایران برای تحصیل در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری برای رشته مدیریت صنعتی، دانشگاه‌های زیر هستند:
- دانشگاه تهران
- شهید بهشتی
- دانشگاه علامه طباطبایی
- مدرس
- دانشگاه شیراز
- اصفهان
- دانشگاه یزد
- قم
- دانشگاه بوشهر
- مازندران
امکان ادامه تحصیل در رشته مدیریت صنعتی در خارج از کشور به چه صورت است؟
رشته مدیریت جزء رشته‌های پر متقاضی برای تحصیل در خارج از کشور به حساب می‌آید؛ بر اساس بررسی‌های صورت گرفته در سال 2019 (+)، 10 مورد از بهترین دانشگاه‌ها جهت ادامه تحصیل در رشته مدیریت صنعتی همراه با نام دانشگاه و کشور مربوطه در ادامه معرفی شده‌اند:
- Purdue University – Krannert School of Management (آمریکا)
- CEIBS China Europe International Business School – Shanghai Campus (چین)
- Case Western Reserve University – Weatherhead School of Management (آمریکا)
- Hochschule Esslingen · Esslingen University of Applied Sciences (آلمان)
- University of St. Gallen (سوئیس)
- ESADE Business School – Barcelona Campus (اسپانیا)
- Northeastern University – D’Amore-McKim School of Business (آمریکا)
- Arizona State University (ASU) – W. P. Carey School of Business (آمریکا)
- Michigan State University – Eli Broad Graduate School of Management (آمریکا)
- SP Jain School of Global Management (امارات متحده عربی)
توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید. علاوه بر این، برای اثبات آشنایی با زبان انگلیسی نیز به شرکت در آزمون‌های بین‌المللی و معتبر زبان خارجی مانند تافل، آیلتس و دولینگو نیاز دارید. برای شروع این مسیر می‌توانید از مجموعه فیلمهای آموزش زبان انگلیسی فرادرس کمک بگیرید.
دروس دانشگاهی رشته مدیریت صنعتی تا چه میزان نیازهای بازار کار را پاسخگو هستند؟
دروس دانشگاهی رشته مدیریت صنعتی، نه تنها دروس کاربردی و مفیدی برای استفاده در صنعت هستند، بلکه در زندگی شخصی هم به کار فارغ التحصیلان این رشته خواهند آمد.
این دروس به دنبال افزایش مهارت‌های متفاوتی از مدیران هستند تا ایشان را قادر نمایند ضمن درک شرایط پیرامونی و ایجاد ارتباط مناسب با افراد و همکاران خود، سازمان و مجموعه تحت مدیریت‌شان را به سمت و سوی متناسب با محیط، شرایط اقتصادی، سیاسی و غیره پیش برند. البته شایان ذکر است با توجه به تغییرات سریع تکنولوژیکی، لازم است تا فراگیران این رشته تخصصی خارج از دروس ارائه شده توسط دانشگاه، مهارت‌های به کارگیری زبان انگلیسی و کار با کامپیوتر و فناوری‌های روز را فراگرفته و مورد استفاده قرار دهند.
باید گفت، دانشجویان رشته مدیریت صنعتی با فراگیری و به کارگیری دروس مختلف این رشته تحصیلی، قادر خواهند بود بهتر از دیگران به مدیریت زمان و برنامهریزی امور خود بپردازند و امور روزمره، اهداف شخصی، خانوادگی و پروژه‌های کوچک و بزرگ‌شان را نیز به خوبی مدیریت کنند و مفاهیم و اصولی که در دروس مختلف آموخته‌اند را به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم در زندگی شخصی و کاری خود به کار بندند.
از آنجایی که مدیریت به عنوان علم و هنر کار با دیگران مطرح شده، لازم است در کنار مطالعه دروس نظری دانشگاهی، تجربه‌هایی نیز در این زمینه کسب شود. بنابراین با توجه به تئوریک بودن اکثر مطالبی که در این رشته تحصیلی در دانشگاه‌ها ارائه می‌شود، پیشنهاد کلی بر این است که دانشجویان عزیز همراه با مطالعه دروس دانشگاهی، در خارج از محیط دانشگاه به کسب تجربه در بازار کار نیز بپردازند و با مفاهیمی همچون بازاریابی، ارتباط با مشتری، خرید و فروش، انبارداری، مسائل مالی و حسابداری، تولید و برنامهریزی تولید، امور اداری، منابع انسانی و غیره از نزدیک و به صورت عملی آشنا شوند.
مطالب مرتبط
مدیریت کسب و کار
مدیریت بازرگانی
