حسابداری

حسابداری علم گزارشگری مالی شرکت‌ها است. گزارش‌هایی که بتوانند وضعیت مالی یک شرکت را با زبان مشخص و استاندارد حسابداری، به تمامی استفاده‌کنندگان از این گزارش‌ها انتقال دهند. گزارش‌های مالی بیانگر وضعیت شرکت، درآمدها و هزینه‌ها، دارایی‌ها، سرمایه‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام یک شرکت هستند؛ به نحوی که هر فرد با مطالعه دقیق آن‌ها می‌تواند وضعیت کنونی، عملکرد گذشته و چشم اندازهای آینده یک شرکت را به خوبی درک کند.

برای دانلود چارت درسی رشته حسابداری کلیک کنید

 

تصویر گرافیکی یک مرد پشت میز کار در حال نوشتن روی کاغذ (تصویر تزئینی مطلب رشته حسابداری)

حسابدارها افرادی هستند که به نوعی، جملات معمول در فضای کسب و کار و در فضای مالی یک شرکت را به عدد تبدیل می‌کنند تا با توجه به قوانین مشخص زبان عددی، برای تمامی استفاده‌کنندگان قابل درک باشند. یک حسابدار باید بتواند به خوبی گزارش کارهای خود را ارائه دهد. بنابراین باید به ادبیات و اصول نگارش زبان فارسی به خوبی تسلط داشته باشد. این ویژگی، بخصوص در سطوح بالاتر این رشته یعنی حسابرسی و مدیریت مالی اهمیت بسیاری دارد.

لذا حسابداری برای افرادی مناسب است که بتوانند به طور مکرر با اعداد ارتباط داشته و قدرت تجزیه و تحلیل آن‌ها را داشته باشند و حساب‌های مختلف، در قالب اعداد را به سادگی تفکیک کنند. افرادی که علاقه‌مند به فضای مالی یک شرکت و مدیریت گزارشگری‌های مالی آن هستند و از طرفی خلاقیت و نوآوری‌های اقتصادی را دارند، می‌توانند حسابداران موفقی باشند.

مطالب مطرح شده در رشته حسابداری به دانشجویان کمک می‌کند تا بتوانند ذهنی کمی داشته باشند و دنیای اطراف خود را بر اساس اعداد تجزیه و تحلیل کنند. حسابداری پایه علمی بسیاری از رشته‌های دیگر مانند مدیریت مالی و سرمایه‌گذاری است و علاقمندان به این رشته‌ها نیز می‌توانند در این رشته موفق باشند.

کدام دروس دوره دبیرستان در رشته حسابداری بیشتر کاربرد دارند؟

با توجه به ماهیت کمی حسابداری، پیش‌نیازهای اولیه برای تحصیل در این رشته پیش‌نیاز ریاضی است. ولی تنها پیش‌نیاز ریاضی کافی نیست، بلکه مطالعه در رابطه با فرایندهای مالی بنگاه‌های اقتصادی خرد و کلان و آشنایی با روند عملکردی حسابداران می‌توانند در تربیت یک حسابدار موفق، به شکل چشم‌گیری موثر باشند.

تصویر گرافیکی چند کتاب روی هم

علاوه بر تقویت پایه‌های ریاضی و محاسباتی علاقه‌مندان به رشته حسابداری، نیاز است که این افراد با بازه عملکردی حسابداران آشنا شوند تا بتوانند استعداد خود را در راستای تبدیل شدن به یک حسابدار موفق تقویت کنند. زیرا ارتباط مداوم و مکرر با اعداد و ارقام مالی یک شرکت در صورت نبود علاقه به کار، طاقت‌فرسا و غیر ممکن است.

لازمه دیگر برای دانشجویان رشته‌ حسابداری، آشنایی و شناخت نرم‌افزارهای حسابداری است. در دنیای کنونی با توجه به مقیاس عملکردی شرکت‌ها و از طرفی نیاز به استفاده از تکنولوژی و فناوری در فرایندهای مدیریت مالی، عملاً مجموعه‌های گوناگون برای پیاد‌ه‌سازی گزارش‌های گوناگون مالی خود مجبور به استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری مختلف هستند. از همین رو، آشنایی با نرم‌افزارهای حسابداری جزء جدایی‌ناپذیر ورود به عرصه عملیاتی حسابداری است.

گرایش‌های رشته حسابداری برای ادامه تحصیل چه هستند؟

رشته حسابداری در مقطع کارشناسی ارشد زیرشاخه‌های مختلفی دارد که بسیاری از دانشگاه‌های معتبر کشور امکان تحصیل در آن‌ها را برای دانشجویان فراهم می‌کنند. دانشجویان رشته حسابداری، می‌توانند با انتخاب یکی از گرایش‌هایی که در ادامه آمده است در مقطع کارشناسی ارشد به ادامه تحصیل بپردازند.

رشته حسابداری

اصلی‌ترین زیرشاخه حسابداری در مقطع ارشد خود حسابداری است که از رشته‌های پرطرفدار در چند سال اخیر بوده است و به بررسی اقتصاد و امور مالی سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌پردازد. در رشته حسابداری، حسابداران به تهیه گزارش‌های مالی، جمع‌آوری و طبقه‌بندی اطلاعات اقتصادی و مالی می‌پردازند

رشته حسابرسی

حسابرسی یکی دیگر از بخش‌های مهم رشته حسابداری است که به منظور بررسی و کنترل حساب‌های حسابداران انجام می‌شود. در واقع حسابرسان در دفاتر شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف جذب می‌شوند تا از صحت گزارشات مالی و حساب‌های حسابداران مطمئن شوند. معمولان حسابرسان به صورت مستقل عمل می‌کنند تا صجحت اطلاعات گزارش شده به طور صحیح مورد بررسی قرار گیرد.

رشته حسابداری مدیریت

رشته حسابداری مدیریت به منظور افزایش توانمندی مدیران مالی در تصمیم‌گیری‌ها و تدوین استراتژی‌های اقتصادی شرکت‌ها مطرح شده است. افرادی که در گرایش حسابداری مدیریت تحصیل می‌کنند، می‌توانند به عنوان مدیر عامل، عضو هیئت مدیره و یا به عنوان مشاورین مدیریت و اقتصاد در کنار مدیران ارشد شرکت‌ها به ایفای نقش بپردازند. فار‌ِغ‌التحصیلان این رشته علاوه بر حسابداری تا حدود زیادی با مطالب رشته اقتصاد نیز آشنا می‌شوند.

گرایش حسابداری عمومی

این گرایش، در مقطع کارشناسی ارشد حسابداری به نوعی جدید محسوب می‌شود و هدف اصلی از ایجاد آن، تربیت نیروهای انسانی آموزش دیده برای فعالیت در بخش‌های عمومی-دولتی و یا سطوح کلان فضای اقتصادی جامعه است. از سوی دیگر دانشجویان رشته حسابداری، می‌توانند با انتخاب یکی از گرایش‌های این حوزه که در ادامه بررسی می‌شوند در مقطع دکتری نیز به ادامه تحصیل بپردازند.

حسابداری صنعتی

حسابداری صنعتی با تحولات صنایع مختلف به خصوص انقلاب صنعتی شکل گرفت. اطلاع از بهای تمام شده محصولات تولید شده، نیازی حیاتی برای تعیین قیمت فروش و عملکرد بهینه شرکت‌ها است. لذا حسابداری صنعتی، با تکامل ابزارها و شیوه‌های تولید به سمت هزینه‌یابی پیشرفته حرکت می‌کند تا هزینه‌ها و بهای تمام شده کالاهای آماده فروش به روشنی و با شفافیت کامل تعیین شوند.

حسابداری مالی

حسابداری مالی همان حسابداری گزارشگری است. زیرا هدف اصلی حسابداری مالی، آماده‌سازی صورت‌های مالی است تا نیاز استفاده‌کنندگان از آن‌ها را تامین کنند. حسابداری مالی با توجه به اصول حسابداری در تلاش است، نیازهای مختلف استفاده کنندگان درون سازمانی و برون سازمانی از اطلاعات حسابداری را پاسخ دهد؛ این افراد با چنین گزارش‌ها و داده‌هایی، قادر می‌شوند در مورد سرمایه‌گذاری‌ها، انعقاد قرارداد‌های گوناگون، ارائه وام و غیره اقدام به تصمیم‌گیری کنند.

حسابداری دولتی

دولت‌ها در سال‌های اخیر با توجه به گستره فرایندهای مخارجی خود، نیازمند مشاورین و افرادی شده‌اند که توانمندی تفکیک و مدیریت هزینه‌ها در سطوح کلان اقتصادی را داشته باشند. بنابراین، تربیت و پرورش حسابداران دولتی، می‌تواند منجر به بودجه‌بندی صحیح برای امور گوناگون و اجرای این بودجه به صورت دقیق و کاربردی شود. گرایش حسابداری دولتی در پی ایجاد بستری برای به وجود آمدن مشاورین و متخصصان حسابداری در بازه مخارج دولتی است.

حسابداری مدیریت

حسابداری تنها علم مدیریت بر هزینه‌های شرکت‌ها، آن‌هم پیش از شروع فرآیند تولید نیست. بلکه حسابداری می‌تواند در زمینه فرآیند بهای تمام شده محصولات و خدمات، مقدار تولید، هزینه اجرا، مقیاس‌های مختلف تولید، قیمت فروش محصولات و خدمات و ظرفیت منابع گوناگون (مانند ماشین آلات) مشاوره‌های ارزشمندی را به مدیران سطح بالای شرکت‌ها ارائه دهد. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت آنچه توسط حسابداری مدیریت ارائه می‌شود، پیش‌نیازی الزامی است که مدیران شرکت‌ها بر مبنای آن اقدام به تصمیم‌گیری‌های کلان می‌کنند.

حسابداری منابع انسانی

منابع انسانی در شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی به عنوان با اهمیت‌ترین دارایی‌های آن‌ها تلقی می‌شوند. در همین راستا، مدیریت بر امور مالی گوناگون مربوط به این منابع از بازه‌های عملکردی حسابداری منابع انسانی است. فارغ‌التحصیلان این شاخه از حسابداری در بسیاری از شرکت‌های عمومی و خصوصی فعالیت می‌کنند. فرادرس فیلم‌های آموزشی زیر را برای علاقمندان به این حوزه از رشته حسابداری تدوین کرده است.

مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته حسابداری چه هستند؟

در ادامه به فهرستی از مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته حسابداری پرداخته‌ایم:

دروس‌ پايه‌ رشته حسابداری:

  • (+) روانشناسی عمومی
  • جامعه‌شناسی
  • (+) اصول علم اقتصاد
  • (+) رياضيات پايه
  • (+) رياضيات کاربردی
  • (+) آمار کاربردی
  • مبانی کاربرد کامپيوتر
  • پژوهش و عمليات
  • (+) مديريت توليد
  • (+) حقوق بازرگانی
  • (+) پول و ارز بانکداری
  • مبانی سازمان مديريت
  • (+) توسعه اقتصادی
  • (+) ماليه عمومی
  • روش تحقيق

دروس‌ اصلی و تخصصی‌ رشته حسابداری:

  • (+) اصول حسابداری
  • (+) حسابداری ميانه
  • (+) حسابداری پيشرفته
  • (+) جسابداری صنعتی
  • حسابرسی
  • (+) حسابداری مالياتی
  • (+) اصول تنظيم و کنترل بودجه
  • (+) مديريت مالی
  • مباحث جاری حسابداری
  • متون حسابداری
تصویر گرافیکی یک راهرو بزرگ که چند مرد با کت و شلوار در آن ایستاده اند

فارغ التحصیل رشته حسابداری در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟

برخی از مشاغل و سازمان‌هایی که یک فارغ التحصیل رشته حسابداری می‌تواند در آن‌ها مشغول به کار شود، عبارتند از:

  1. در کلیه شرکت‌ها و مؤسسات تجاری و غیرانتفاعی
  2. در کلیه واحدهای صنعتی و شرکت‌های تولیدی
  3. در کلیه سازمان‌ها و ادارات دولتی به عنوان حسابدار یا عامل ذی‌حساب
  4. در ادارات دارایی
  5. در مؤسسات بیمه
  6. در شعبه‌ها و سرپرستی بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری
  7. مدیریت مالی واحدهای تجاری
  8. حسابرسی عملیات درون یک واحد تجاری
  9. موسسات حسابرسی دولتی و خصوصی

بازار کار رشته حسابداری به چه صورت است؟

اغلب دانشجویان رشته‌ حسابداری (با گرایش‌های گوناگون) بعد از پایان تحصیلات خود جذب بازار کار می‌شوند. در عمل دانش آموختگان رشته حسابداری می‌توانند در شاخه‌های مختلف و متفاوتی نظیر حسابداری مالی، حسابداری صنعتی ،حسابداری دولتی، حسابداری مالیاتی، حسابداری بیمه و حسابداری بانکی فعالیت کنند. حسابداری مالی به طور معمول نیروهایی را می‌طلبد که تمایل دارند جذب شرکت‌ها و موسسات تجاری و غیر انتفاعی شوند. حسابداری بیمه به طور کامل تمرکز بر موسسات بیمه دارد و حسابداری بانکی نیز در شعبات مختلف بانکی و عملیات‌های مالی همین نهاد‌ها به کار می‌آید.

بازه دیگر اشتغال محصلین حسابداری، بخش حسابرسی است. حسابرس‌ها به طور کلی می‌توانند در دو شاخه فعالیت کنند: شاخه اول شامل حسابرسان داخلی شرکت‌ها می‌شود، این افراد عملکردهای حسابداران یک شرکت را تجزیه و تحلیل و صحت اجرای آن‌ها را تایید می‌کنند. شاخه دیگر نیز حسابرسان مستقل را در بر می‌گیرد، این حسابرسان خارج از شرکت‌ها و در بدنه شرکت‌های خصوصی یا شرکت‌های دولتی حسابرسی فعالیت می‌کنند و کار آنها نظارت بر عملکرد حسابداران و حسابرسان شرکت‌ها علی الخصوص، در مباحث مالیاتی و اختلافات مالی است.

برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارت‌های فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارت‌های فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز می‌کنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی می‌شوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارت‌های نرم» از آن نام می‌برند. به همین دلیل، برای یادگیری مهارت‌های فردی، مشاهده مجموعه فیلم‌‌های آموزش توسعه مهارت فردی فرادرس پیشنهاد می‌شود که لینک آن در زیر آورده شده است.

امکان ادامه تحصیل در رشته حسابداری در داخل ایران چگونه است؟

در ایران می‌توان رشته حسابداری را در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دنبال کرد. این رشته در اغلب دانشگاه‌های معتبر کشور در حال تدریس است. دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه تهران، دانشگاه خوارزمی، دانشگاه بوعلی سینا همدان و دانشگاه مازندران از جمله برجسته‌ترین دانشگاه‌هایی هستند که می‌توان در آن‌ها به تحصیل در رشته حسابداری پرداخت.

امکان ادامه تحصیل در رشته حسابداری در خارج از کشور به چه صورت است؟

طبق آمارهایی که وجود دارد، گفته می‌شود دانشگاه‌های ایالات متحده یک چهارم رده‌های فهرست، ۲۰۰ دانشگاه برتر جهان در زمینه رشته حسابداری را به خود اختصاص داده‌اند. دانشگاه کلمبیا، ییل، کالیفرنیا، لس آنجلس و پرینستون از جمله برترین دانشگاه‌های این کشور برای تحصیل در زمینه حسابداری هستند.

تصویر گرافیکی یک پسر جوان پشت میز کار در حال نوشتن روی کاغذ در مقابل پنجره ای بزرگ با نمای برج ایفل

کانادا نیز از دیگر کشورهایی است که دانشگاه‌هایی شاخص را برای تحصیل علاقه‌مندان در رشته حسابداری دارد. دانشگاه‌های تورنتو و بریتیش کلمبیا در بین ۴۰ دانشگاه برتر جهان برای تحصیل در رشته حسابداری قرار گرفته‌اند. در این بین، شاید بد نباشد اشاره کنیم که دانشگاه معروف مورمون و دانشگاه بریگهام یانگ (BYU) نیز یک مدرسه تحقیقاتی حسابداری دارند.

طبق رتبه‌بندی‌هایی که شرکت QS درباره دانشگاه‌های مختلف در دنیا انجام می‌دهد، ۲۰ دانشگاه برتر ارائه دهنده رشته حسابداری در جهان به صورت زیر هستند:

  1. دانشگاه هاروارد
  2. دانشگاه MIT
  3. دانشگاه استنفورد
  4. دانشگاه آکسفورد
  5. مدرسه اقتصاد لندن
  6. دانشگاه شیکاگو
  7. دانشگاه پنسیلوانیا
  8. دانشگاه کمبریج
  9. دانشگاه یوسی برکلی
  10. دانشگاه کلمبیا
  11. مدرسه کسب و کار لندن
  12. دانشگاه نیویورک
  13. دانشگاه Yale
  14. دانشگاه ملی سنگاپور
  15. دانشگاه ولز سیدنی
  16. دانشگاه ملبورن
  17. مدرسه مدیریت پاریس
  18. دانشگاه تحقیقات وتکنولوژی هنگ‌کنگ
  19. دانشگاه باکونی ایتالیا
  20. دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس